Haantje op 'n stokkie

Je kunt paasvuren algemeen noemen, maar met palmpasens ligt dat anders. Ze horen allebei tot de 'paasgebruiken', maar hebben een verschillende achtergrond en historie. Het paasvuur mag je best enige vóórchristelijke trekjes toedichten, die zich opgewekt en hardnekkig hebben kunnen handhaven. Het verschijnsel palmpaas zit in een oerchristelijk verleden gebakken.

Een palmpasen, palmpaas of palmpaasstok, het haantje op een stokje dus, bij voorkeur in optocht gedragen, vindt z'n oorsprong in processies op Palmzondag die de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem nabootsten. Zelfs 'het peerd van Jezus', de ezel werd meegesjord. Soms in levende lijve, soms als houten beeld.
De originele palmtakken waarmee men hulde bracht, werden in West-Europa vervangen door andere groenblijvende twijgen. Na de Hervorming verbood een strak protestants bestuur dit openbare 'paapse' gedoe. Weg palmprocessies. Eeuwen later duikt het fenomeen weer op, omgebatterijd tot kinderoptocht met versierde palmtakken, de palmpaas. Dat is het nog steeds.

Een vrolijk rondzeulen met een versierde stok, met fris groen, papieren slingers, los snoepgoed en krenten, rozijnen en paaseitjes in slingers geregen. Bovenop een broodhaantje, die de plaatselijke bakkers bij tientallen gebakken hebben. Onder de haan een sinaasappel. Soms is er een broodrad onder die sinaasappel + haan, waarop vier kleine haantjes staan. Het hangt van de plaatselijke traditie af, hoe de palmpaas er uit ziet. Waar men hele optochten houdt, met de fanfare voorop, zijn vaak keuringen. Men keurt in diverse categorieën, maar altijd op traditionele vormgeving en/of originaliteit. Tegenwoordig worden versierde palmpaasstokken (zonder groen) ook los verkocht. Het groen is vanouds buxus (palmboompje), vossebes of dennegroen. De versiering is kleurig, maar vooral lekker en veel!