Eltje met 't golden endtie

Het gebeurde in de tied toen tillefoons, tillevisie en computers nog toekomstmuziek waren. Mar dat wus ginene, want 't olde wikwief in nen darpie wiederop, den de tookomst veurzeggen kon, har het d'r nog nich over had. En krantlezen deuden ze nich an. Nijs 'kwam an' deur praot en wodden 'anweeid' deur de weend. In dizze tied praot ze allendaags over draodloze communicatie, mar zo'n systeem haj vrogger dus al. En völle goedkoper, het kostten oe ginnen halve cent. Noja, het kostten je wal wàt vanzölf, umreden dat de brengers van het nijs good ontvangen wodden mussen. Nen marskraomer of kiepkeerl, zuk volk neugde je wal eem binnen veur nen tas koffie of zukswat. As dat rondtrekkende volk an de praot kwam, dat toeten je de oren! Zovölle nijs as der dan lös kwam. Over d'n oorlog in 't boetenland, over koningen en keizers en over de marktpriezen van de runder. Over lillike zeektes konnen de reizigers verhalen vertellen, daor weur je kold van. Mar 't mooiste was aajt, wat ze zeeden over biezundere genezings van kwaolen en plaogen bie mens en dier. Van datzölfde wikwief wodden zegd, dat ze peerden kon betoveren, mar ok van koliek ofhelpen kon. Nog wiedervot, de kaant van Zuudlaoren oet, mus nen wonderdokter wezen den veural vrouwenkwalen ankon.  

Jannao van Hendrik van Wiendelt In 't Holt wol daor meer van weten en wol hum nog wat koffie inschenken. Mar heur gast zetten zien mok ummekeerd op 't taofelke en zee "Ik mus mar es wiedergaon. Dankjewel veur joen koffie". Jannao nam wat franterig ofscheid. Ze har wat lappies en strikkerij kocht, mar het gung heur om 't nijs oet de mond van de handelaar. As het um vrouwenzaken gung, heulden ze de koezen stief op mekare.

"Keerls", mosterde ze veur zich hen, "Praoten dat kunt ze, maar wieder? Ho mar!"en ze greep de veger um de lemen vloer van de deel op zien donder te geven. De kat vleug de baanderdeur oet. De vrouw was weer es hellig an 't wodden. Jannao wàs ok slim hellig en ze har verdreet tegeliek. Het plaogde heur dat d'r nog geen keender waren. Hendrik In 't Holt en zee waren al nen tiedje trouwd en ze boerden wal schier. Mar 't bleef stille en dat deu beiden zeer, al was het gin onderwerp van gesprek. Hendrik bökkerde lange dagen en zweeg lange aovenden. Ze hadden weinig anspraok want ze woonden achter d'n es, bij 't boerholt. Handelaren en koopluu, dat was de vezite. Een oetstapje naor de jaormarkten haj allennig in 't veurjaor en 't naojaor. 's Winters was 't niks. Vrog donker en lang kold, dat was 't.

Jannao huulden zich vake in slaop. In stilte probeerden ze van alles oet. Ze har nen hazelneutenbos achter in nen hof zet. Den mus geluk brengen. Oet de boswal har ze nen egelantier bie heur haogedoornhege overpot, want dizzen wilde roos stimuleerden liefde en vruchtbaarheid. Ze maakten thee van blaadjes van barkebeume, dee met zien dreeën neust mekaar stunnen. En ze har edderloof in de klompen daon um het tweede gezicht te kriegen, um in de tookomst kiekn te kunnen. In Hendrik zien stamppot har wal twintig keer brannekkelzaod zeten, want 'netelvuur wekt liefdesvuur'. Ach, an 't vuur lag 't nich., wus Jannao. 

Het zal nen maond later west wezen toen d'r nen andere handelsman an kwam. Hij heetten Eltjo en leup met negotie, handelde wat met vee en verhuurden zich in drokke tieden as knecht. Starke vent, goodlachs en donkere ogen. Deepe zwatfonkelende ogen, met nen twinkeltje d'r in. Hee kwam aajt in de tied as het veurjaor deurtzette en 't warmer wodden. De boeren zeeden dat 't kwam umdat he 'zwat blood' har: Spaans, Hongaars, Portugees? Wel zal 't zeggen? Eltjo zee daor nooit wat over; hee trok fluitend vedan. Bie Jannao van Hindrik In 't Holt kreeg he roem onthaal. Ze lusterde naor zien verhalen. Hee kon zo prachtig mooi praoten. "Hoo hejt met nen hof?" vreug Eltjo inenen, "Wil 't nog wat bleuien?". "Kom mar met" zee Jannao, den opstun, de deure lös trok en opziet de hof in gung. Met zien beiden scharrelden ze wat rond tussen proemen- , appel- en perenbeume, de tuten, de rooie bessen, de goldbloomen en de greunte, tot ze bie de haogedoorn met de egelantier kwamen. Eltjo plukten nen wilde roos en stak 'm heur op 't jak. Het knalden heur as bliksemvuur deur 't lief en ze trok Eltjo met. "Hierhen", flusterde ze schor en trok hem wieder met, achteroet in de bos neust de boerderie. Daornao waren beiden nen tiedje oet het zicht. 

Harmjan van Steenwijk
(Drentse Courant/Groninger Dagblad 08/12/01)