Het was nen schier hoes: good in de varf en nen vrieje ligging 'op goede stand'. Het zol nen landgoed ewest hebben kunt, as d'r mar meer groond bie ezeetn har. Met zien gazon en tussen de beume was het meer nen villa. Nen mooi hoes, dat net eem hooger lag an de landweg van het karkdorp noar 't kleenere dorp eem wiederop. Nen dikke broene beuk gaf status, mar zetten 't hoes wal in het duuster.
Neust het grote hoes gung een halfverharde weg achteroet, den oetkwam bie nen older historisch pand, waor nen gracht omhen leup. Dizzen weg wödden allennig gebroekt deur leu, dee der wezen mussen. Mangs stapten een wandelaar of enen oet het dörp met zien hoond dee kaant oet, mar meestentieds was het stille. In het tweeduus-ter kwamen de reeën oet de bossen um voer te zeukn op de akkers en de kampies dernaost. Nen rooien vos struunde deur de umgeving um de veurraod tuuten achter 't gaos te inspecteren. Reintje zorgde d'r veur dat de hoenderstand in de umtrek nich te groot wodden.
Het gung allemaol heinig an. Het landelijk leven op zien best, ie konnen d'r zo nen schilde-riej van maakn veur 't museum. D'r was niks mis met, zo'j zeggen.

Mis dus, umreden dat er wat loos wezen zol. Dat zeedn de leu oet de buurt tenminste; ze verteldn het nich geerne an vrömde leu, mar toch... D'r zat heur wat dwars. Het grote hoes stun leeg; het stun te koop en het bleef te koop staon.
De vroggere bewoonster, nen strabaante dame den veur de duuvel nich benauwd was, was d'r oettrokken en toen gung het kaant verkeerd. Het leek of het hoes gin niej volk wol annem-men. Of de villa zich terugtrok op nen older verleedn, waor as het hoes de leu de baas was. As nen organisch wezen met nen eign wil en nen eign leven. De makelaar wol daor niks van heurn. "Flauwe kul en geneul van zwatkiekers", zee-he. Ze brachtn kwaoie praot in de wereld, umdat ze op de groond loerdn of umdat ze gin vrömden daor hebben wilt, of umdat ---. Het kon hum ok gin mieter scheeln, as dat hoes mar aan de man kwam veurdat kwaojongs de zaak verroptn.
De makelaar zettn d'r nen 'kraakwacht' in, nen student den waldhoorn studeerde an 't conservatorium en vake kameraoden over de vloer har veur nen muzieksessie. Dat jong toetn heel wat of, maar hee toetn steeds minder en minder.
Het wodden steeds stiller in 't grote hoes, wat de neuste buurn min veurkwam. Twee starke kerels gungen bie vol daglicht eem kiekn. De gedienen waarn dicht en het stunk um 't hoes. Naor een dooie hond, zee een van de boeren nog bie 't ankommen.
De achterdeure ston lös. Beiden gungen 't hoes in en kneepn de neuze dicht, zonnen dikke rotlucht kwam heur inteegn. Zowat teglieke kreegn ze nen dikke bats veur de kop, den hard ankwam. Het soesde slim, mar toen ze weer rechtoet kiekn konnen, zaagn ze niks in de schemerige ruumte. Ze trokken de gedienen in de grote kamer en de serre lös, zodat d'r licht kwam. Alles wat ze zaagn was énen groten bende; alles lag deur mekaar. Kleern, berregoed en nen in mekaar eslaagn waldhoorn. Gin spoor van den student, gin spoor van leven in 't hele hoes. Heur voetstappen klunken hol op de holten vloer.
Beide Drenten gungen dicht bie-nander deur 't grote hoes en vunnen niks dan troep en verscheurde kleern en slaopgerei. 't Bleef ok stinken.
Ze trokken op hoes an en belden de politie.

Den kwam nen dag later, want der waarn gin dooien evunden, dus har het gin drokte en ze hadden aandere prioriteiten.
De eerste agent den binnengung har nen bril op. Den bril vleug as eerste naor boetn en hee stommelden d'r achteran met nen blauw oog. Op zien kop greuide nen dikke bult. He har nen dikke klap opeloopn, rapporteerdn-he. D'r was schorriemorrie in 't hoes. Zien maot herkende levensgevaor en vreug over de radio (met de niejste digitale scrambler) um verstar-king "wegens ongeregeldheden in een leegstaand pand". Toen vun de hele regiopolitie het interessant wodden en nen heel peloton mobielen rukte binnen nen half uur an. In slagorde trokken ze naor binnen, de lange lat klaor en veur 't gemak schupten ze de roeten van de serre en van de veurdeure d'r eerst mar oet. Dee nozems en drugkikkers in de villa zollen ze wal eem ofrossen. Het pakte aanders oet.

't Begun slimmer en slimmer te stinken en nao nen minuut of wat zaagn de dorpelingen de eerste vief agenten kokhalzend en spijjend hen boeten kommen. Onmachtig tot enige wiedere actie. Heur collega's verschenen binnen nog es vief minuten. Strontmisselijk en verschei-den leden van de starke arm zaagn der tootakeld oet. Het vechtpak zat an flarden um 't lief. Twee lange latten waarn as lucifersholtjes eknakt. Heur schilden an flinters, mar heur vuurwapens zaatn gewoon opzied.
De superieur van het mobielenpeloton heul rapport. Elkeneen was misselijk, meu en alles deu zeer. Ze hadden op hun donder ekreegn, dat was helder en klaor. Het probleem was, dat gineen ok mar iets ontdekt har 'die als vijand kon worden aangemerkt' -zo kwam het in 't proces verbaal. Alles wat ze vunnen was lucht, lucht dee stunk.
Het politievolk gung vot. In het proces verbaal stun later dat 'de actie Schoonmaak succesvol werd afgerond; na vertrek waren geen personen meer in het pand aanwezig'.
Het was weer pakkie-an veur de makelaar. Den leut niej glas zetten en maakten het bord 'Te Koop' an de weg nog nen slag groter.

De leu oet de buurt weet intussen wal oet wukke richting de weend weeit. Ze meenden al eerder es spoorn ontdekt te hebben dee oet het olle boerbos wiederop kwamen. Heur olleleu hadden 't der wal es over ehad. 't Was daor toen al nich in odder, mar nooit en te nimmer har iemand ok mar iets vrömds zeen können. Ja, je heurt wal es wat en mangs stinkt het de wereld oet, mar wat het is? Gin idee, ie könt het better oet de weege gaon.

De villa steet weer alleen en verlaoten, umgeem deur bos op enige ofstand. Nen grootn broene beuk gef aajt wat schemering um 't hoes. 't Grote hoes steet nog steeds te koop...

Harmjan van Steenwijk

(Drentse Courant/Groninger Dagblad 29/11/96)